Γαστούρι

Στο Γαστούρι υπάρχουν 12 συνολικά εκκλησίες ενοριακές και εξωκλήσια, κάποια από τα οποία είναι ιδιωτικά.
Υπεραγία Θεοτόκος η Οδηγήτρια είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού που εορτάζεται πανηγυρικά στις 23 Αυγούστου. Η γιορτή ξεκινά από τις 21 Αυγούστου και στις 22 λιτανεύεται η εικόνα της Παναγίας, ένα έθιμο των τελευταίων 40 χρόνων καθώς παλιότερα η λιτανεία διεξαγόταν ανήμερα. Στις 23 Αυγούστου λαμβάνει χώρα το μεγάλο πανηγύρι το οποίο είναι και το μοναδικό του Γαστουρίου.
Άγιος Νικόλαος στα Παχάτικα είναι η δεύτερη αλλά πολύ σημαντική εκκλησία. Εδώ αξίζει να σημειωθεί μια ιστορική λεπτομέρεια. Το Γαστούρι προπολεμικά είχε δύο ενορίες που ορίζονταν από τους δύο προαναφερόμενους ναούς. Μετά το 1945 περίπου ενοποιήθηκαν, γι αυτό και ο επίσημος τίτλος είναι πλέον: “Ενορία της Υπεραγίας Θεοτόκου και του Αγίου Νικολάου” με δύο θέσεις ιερέων. Ο ναός του Αγίου Νικολάου λειτουργεί αρκετά τακτικά, κάθε δεύτερη Κυριακή.
Άγιοι Ανάργυροι είναι η εκκλησία του νεκροταφείου του χωριού, χτισμένη γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 80, όταν συνενώθηκαν όλα τα μικρά νεκροταφεία του χωριού σε ένα, καθώς τα παλιά τα χρόνια στα περισσότερα χωριά της Κέρκυρας, υπήρχαν οικογενειακοί τάφοι σε μικρές ιδιωτικές εκκλησίες,
Άγιος Μαρκιανός στα Παχάτικα είναι μια πολύ σημαντική εκκλησία καθώς θεωρείται η παλιότερη του χωριού και η μοναδική στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Μαρκιανό, επίσκοπο Συρακουσών, ο οποίος γιορτάζει στις 30 Οκτωβρίου. Ο θρύλος θέλει ένα κάτοικο του χωριού να προτείνει γάμο σε κοπέλα από τις Συρακούσες κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας. Η κοπέλα ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι από τη Σικελία αλλά όταν έφτασε στην Κέρκυρα συνειδητοποίησε ότι ο γαμπρός που την περίμενε εδώ είχε πεθάνει. Τότε αυτή αποφάσισε να μείνει στο Γαστούρι, στον τόπο που θα έμενε με τον άνδρα της και να γίνει μοναχή. Αφιέρωσε δε τη μοναστική της ζωή στον Άγιο Μαρκιανό, τον ιερομάρτυρα που χειροτονήθηκε επίσκοπος από τον Απόστολο Πέτρο και στάλθηκε στις Συρακούσες όπου με την προσευχή του κατέστρεψε τους ναούς των ειδώλων και πραγματοποίησε πολλά θαύματα, με αποτέλεσμα να πιστέψουν πολλοί ειδωλολάτρες. Σε καθαρισμό των αγιογραφιών του ναού πριν από 30 χρόνια αποκαλύφθηκε εικόνα του Αγίου Μαρκιανού, η οποία ανάγεται στον 17ο αιώνα.
Αγία Κυριακή είναι το εξωκλήσι που βρίσκεται στον ομώνυμο λόφο του χωριού, αρκετά γνωστό καθώς εκεί ανέβαιναν τόσο η Πριγκίπισσα Σίσσυ όσο και ο μετέπειτα ιδιοκτήτης του Αχιλλείου, ο Γερμανός κάιζερ Γουλιέλμος ο Β’ για να θαυμάσουν τη θέα. Το εξωκλήσι άνηκε στην οικογένεια Βούλγαρη πριν περάσει πριν από λίγες δεκαετίες στα χέρια της Εκκλησίας. Λειτουργεί τέσσερις φορές το χρόνο.
Αρχάγγελος Μιχαήλ ο Ταξιάρχης, είναι άλλο ένα εξωκλήσι που βρίσκεται σε ύψωμα εντός του χωριού και από ιδιωτικό έγινε πλέον ενοριακό και λειτουργεί περιστασιακά.
Γέννηση της Θεοτόκου, ένα ακόμα εξωκκλήσι στην περιοχή Κοπάνι κοντά στο αρχοντικό της οικογένειας Βούλγαρη, στην ιδιοκτησία της οποίας βρίσκεται μέχρι τώρα. Λειτουργεί δύο φορές το χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου οπότε εορτάζεται το Γενέσιο της Θεοτόκου και τη δεύτερη μέρα του Πάσχα με λιτανεία.
Άγιοι θεόδωροι, εξωκλήσι ιδιωτικό στην περιοχή Κοπάνι, κάτω από το Αχίλλειο. Λειτουργεί δύο φορές το χρόνο, στη γιορτή των Αγίων Θεοδώρων. το Σάββατο της πρώτης εβδομάδας των Νηστειών και της Αγίας Βαρβάρας.
Αγία Σοφία στο Πέραμα, είναι ένα ξωκλήσι χτισμένο πάνω σε πολύ πολύ μικρό βράχο στη θάλασσα.
Άγιος Ιωάννης του Ριζικάρη, σήμερα είναι το ερείπιο μιας ιδιωτικής εκκλησίας της οικογένειας Ριζικάρη, Όσα κειμήλια διασώθηκαν, βρίσκονται στο ναό της Θεοτόκου της Οδηγήτριας.
Ζωοδόχος Πηγή, ιδιωτική εκκλησία που ανήκει στην οικογένεια Κωλέτσια στην περιοχή Κατσαράτικα στο δρόμο προς το Πέραμα. Λειτουργεί δύο τρεις φορές το χρόνο στη γιορτή της την Παρασκευή του Πάσχα.
Άγιος Σπυρίδων, εκκλησία αφιερωμένη στον πολιούχο της Κέρκυρας που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού.

Περιφορά του επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή.
Λιτανεία της εικόνας της Ανάστασης το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου που παραδοσιακά συγκέντρωνε πλήθος επισήμων και επωνύμων, όπως οι πρώην πρωθυπουργοί της Ελλάδας Κωνσταντίνος Καραμανλής και Ανδρέας Παπανδρέου.
Λιτανεία της εικόνας της Ανάστασης τη δεύτεη μέρα του Πάσχα, τη “Νια” Δευτέρα.
Η Λιτανεία της Κυριακής του Θωμά ήταν πάντα ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός για το Γαστούρι. Η συγκεκριμένη λιτανεία φτάνει στο Αχίλλειο όπου γίνεται Δέηση κατά παράδοση όπως γινόταν και την εποχή που ήταν στο Αχίλλειο ο Κάιζερ.
Λιτανεία τηνπαραμονή της Ανάληψης μέσα στον οικισμό Παχάτικα χωρίς τη συμμετοχή Φιλαρμονικής.
Το μεγάλο διήμερο πανηγύρι της Υπεραγίας Θεοτόκου της Οδηγήτριας στις 22 και 23 Αυγούστου, είναι το μοναδικό πανηγύρι του Γαστουρίου.

Το νερό της περιοχής προέρχεται από δύο πηγές. Η πρώτη και πιο παλιά βρίσκεται στον πλάτανο στα Παχάτικα και πρόκειται για μια πηγή της οποίας η ιστορία χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σήμερα φέρει το όνομα της αυτοκράτειρας της Αυστρίας και Ουγγαρίας Ελισάβετ για να θυμίζει στον επισκέπτη ότι εδώ η
“θλιμμένη πριγκίπισσα” λάτρευε να σταματά για να δροσίζεται.
Η δεύτερη πηγή του χωριού, από γεώτρηση, βρίσκεται στην κάθοδο του δρόμου από Αχίλλειο για τις Μπενίτσες, στο ύψος του ξενοδοχείου Montagnola.

Κορυφαίο σημείο ιστορικού ενδιαφέροντος του χωριού είναι βεβαίως το Αχίλλειο, ένα πολύ σημαντικό ανάκτορο και μουσείο που χτίστηκε το 1891 και αποτελεί σημείο αναφοράς για όλη την Κέρκυρα.
Παλιά στο Γαστούρι, όπως και σε όλα τα χωριά του νησιού υπήρχαν δεκάδες λουτρουβιά τα οποία λειτουργούσαν μέχρι τη δεκαετία του 70. Σήμερα δεν λειτουργεί κάποιο παραδοσιακό λουτρουβιό αλλά τα εργαλεία του κοσμούν σπίτια και επιχειρήσεις, θυμίζοντας μας τις εργασίες της παλιάς εποχής.
Από το παρελθόν όμως, εκτός από τα εργαλεία των λουτρουβιών, διασώζεται ένας σπουδαίος θρύλος για μια οικογένεια, η οποία περί το 1850 έμενε στην κουφάλα που είχε ο πλάτανος στα Παχάτικα. Έχουν μάλιστα βρεθεί αναφορές σε εφημερίδες της εποχής που επιβεβαιώνουν το γεγονός μιλώντας για μια γριά που διέμενε στην κουφάλα του πλατάνου. Η γριά αυτή άλλωστε αποτέλεσε έμπνευση Σκανδιναυού ζωγράφου και περιηγητή, ο οποίος ως φιλοξενούμνος στο αρχοντικό Βούλγαρη, τη συνάντησε και τη ζωγράφισε. Ο πίνακας αυτός σήμερα βρίσκεται στην κατοχή της οικογένειας.
Μια άλλη ιστορία της περιοχής, σύμφωνα με το βιβλίο του συγγραφέα Γεράσιμου Χυτήρη: “Σημειώσεις ενός Κερκυραίου” μιλάει για μια νεράιδα της οποίας έπεσε στο μαντήλι στη γη και το βρήκε ένας Γαστουριώτης με αποτέλεσμα να την παντρευτεί, να κάνουν οικογένεια και παιδιά μέχρι τη στιγμή που η νεράϊδα συνειδητοποίησε ότι δεν μπορεί να ζει με τους θνητούς κι εξαφανίστηκε.

Το έθιμο της λαμπατίνας υπάρχει σε πολλά χωριά της Κέρκυρας και επικεντρώνεται στη γιορτή του Άη Γιάννη του Λαμπατάρη ή Κλύδωνα. Στο Γαστούρι το έθιμο ετηρείτο για πολλά χρόνια και λάμβανε χώρα σε τρεις εκκλησίες του χωριού, του Αρχάγγελου Μιχαήλ του Ταξιάρχη, του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Σπυρίδωνα την παραμονή των αντίστοιχων γιορτών. Το έθιμο με την πάροδο των χρόνων σταμάτησε αλλά δεν χάθηκε. Τα τελευταία χρόνια τα παιδιά του χωριού ανάβουν πάλι φωτιές έξω από τον Άγιο Σπυρίδωνα, δείχνοντας ότι οι παραδόσεις είναι πολύ ισχυρές για να χαθούν.